چرا علی (ع) در فتوحات
خلفاء شرکت نداشت ؟
امیرمؤمنان علیه السلام که به سبب شجاعت ها و فداکاری های فراوان
در نبردهای دوران پیامبر صلی الله علیه وآله و مهارت های بسیار در
امور جنگی ، کارنامه درخشانی از خویش به یادگار گذاشته بود ، نقش
تعیین کننده امیر مؤمنان در نبردهای عصر پیامبر صلی الله علیه وآله
هم چون پیکارهای بدر، احد، خندق، خیبر و... از او یک جنگاور تمام
عیار و بلامنازع ساخته بود ؛ چنان که خود می فرماید :
وَ هَلْ أَحَدٌ مِنْهُمْ أَشَدُّ لَهَا مِرَاساً ، وَأَقْدَمُ فِیهَا مَقَاماً مِنِّی ! لَقَدْ نَهَضْتُ فِیهَا
وَمَا بَلَغْتُ الْعِشْرِینَ .
نهج البلاغه ، خطبه 27 .
آیا یکی از قریش تجربههای جنگی سخت و دشوار مرا دارد ؟ و آیا
کسی در پیکار توانست از من پیشی بگیرد ؟ هنوز بیست ساله نشده بودم
که در میدان نبرد حضور فعال داشتم .
خلیفه دوم، عمر بن خطّاب اعتراف می کند :
واللّه لولا سیفه لما قام عمود الإسلام .
ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 12، ص 82
.
اگر شمشیر علی علیه السلام نبود ، عمود خیمه اسلام استوار نمیشد
.
با توجه به این ویژگیها ، خلفا نمی توانستند در برابر دوری علی علیه
السلام از میادین نبرد بی تفاوت باشند ؛ چراکه شرکت نکردن امیر
مؤمنان در فتوحات و انزوای حضرت می توانست این سؤال را در
اذهان مسلمانان برانگیزاند که چرا علی بن ابی طالب علیه السلام با آن
همه سوابق درخشان در نبردهای گذشته ، اکنون که زمان انتشار اسلام
در سرزمین های کفر و شرک رسیده است ، بی تفاوت و یا منزوی است ؟
مگر چه اتّفاقی افتاده و چه تغییری حاصل شده که امیر مؤمنان در هیچ
یک از جنگ ها شرکت نمی کند ؟
آیا جهاد با مشرکان را واجب نمی داند ؟ ! و یا خلافت خلفا را مشروع
نمی داند و این جنگ ها را بدعت می داند ؟ یا این که نشر اسلام را در
سایه به اصطلاح فتوحات (شما بخوانید در سایه شمشیر) معقول
نمی داند ؟ و نمی خواهد آیندگان به آیین سراسر مهر و عطوفت اسلام ،
به صورت یک دین خشونت محور نگاه کنند ، و عملکرد خلاف دین و
عقل فرماندهان را به حساب اسلام بگذارند ؟
